नयाँ वर्षमा कहाँ जाने भन्ने अन्योलमा हुनुहुन्छ भने अब तपाईँ ढुक्क हुनुस् । हामीले काठमाडौँ वरिपरिका गन्तव्यहरूबारे यहाँ चर्चा गरेका छौँ । तपाईँले कुनै गन्तव्य रोजेर जान सक्नुहुनेछ ।

नयाँ वर्ष २०८१ सुरु हुन अब केही दिन मात्रै बाँकी छ । पुरानो वर्षलाई बिदाइ र नयाँ वर्षलाई स्वागत गर्न विभिन्न उत्सवहरूको आयोजना गर्ने चलन बढ्दै गएको छ । नयाँ वर्षमा नयाँ ठाउँ घुम्ने प्रचलन बढेको छ । यदि तपाईँ नेपालको सङ्घीय राजधानी काठमाडौँ आसपासमा हुनुहुन्छ र नयाँ वर्षमा कहाँ जाने भन्ने अन्योलमा हुनुहुन्छ भने अब तपाईँ ढुक्क हुनुस् । हामीले काठमाडौँ वरिपरिका गन्तव्यहरूबारे यहाँ चर्चा गरेका छौँ । तपाईँले कुनै गन्तव्य रोजेर जान सक्नुहुनेछ ।

नेपालकाे पहिलाे राजवंशावली गाेपालीहरूकाे गाउँ, कुन्छाल 

नेपालमा पहिलो पटक शासन गर्ने वंश गोपाल वंश थिए भन्ने हामी सबैलाई थाहा छ।  तर, ती गोपाल वंशका सन्ततिहरू कहाँ छन् भन्ने हामीलाई थाहा छैन । हो, गोपाल वंशका सन्ततिहरूको गाउँ हो, कुन्छाल । त्यसैले कुन्छाललाई ‘गोपाली गाउँ’  पनि भनिन्छ । जहाँ गोपाली समुदायको मात्रै बसोबास छ ।

यो गाउँ ऐतिहासिक महत्त्वले भरिएको  जिल्ला मकवानपुरको थाहा नगरपालिका-१ स्थित  टिस्टुङ-पालुङ उपत्यकाको उत्तर-पश्चिमी कुनामा समुन्द्री सतहबाट करिब एक हजार सात सय मिटरको उचाइमा चुपचाप बसेको छ । महाभारत पर्वत श्रृङ्खलाकै एक पहाडको काखमा विराजमान कुन्छाल गाउँको हावापानी न्यानो समशीतोष्ण खालको छ । ग्रीष्म याममा धेरै गर्मी नहुने र शिशिर याममा धेरै ठन्डा नहुने भएकोले यस प्रकारको हावापानीलाई सबैभन्दा उत्तम हावापानी समेत भन्ने गरेको पाइन्छ । कुन्छाल गाउँको यस प्रकारको हावापानीले गाउँमा पुग्ने पाउनालाई बाह्रै महिना स्वागत गर्दछ ।

गोपाली संस्कृति, जीवनशैलीको अवलोकन, परम्परागत स्थानीय गोपाली खानाको स्वाद लिन पर्यटकहरू पुग्ने गरेका छन् । नेपालको इतिहास र समाजको अध्ययन गर्नेहरू पनि गोपाली गाउँ पुग्ने गरेका छन् । नेपालको पहिलो राज वंशावली गोपालहरूको गाउँ भएकाले कुन्छालमा पुग्ने अधिकांश पर्यटकहरूले इतिहासकै बारेमा चासो र प्रश्न गर्ने गरेको स्थानीयको भनाइ छ ।

कुन्छाल ऐतिहासिक पर्यटनको थलो बन्न सक्छ । नेपालको इतिहासको उत्खनन गर्न चाहनेहरूले एक पटक पुग्नै पर्ने गन्तव्य हो, कुन्छाल । तर, पर्यटकहरूको भिडले ‘गुलजार’ बन्नुभन्दा पहिला कुन्छाल र कुन्छालबासी (गोपाली समुदाय) बारे प्रशस्त अध्ययन र अनुसन्धान हुन जरुरी छ ।  उनीहरूबारे लेखिन जरुरी छ ।

कसरी पुग्ने ? 

मकवानपुरको थाहा नगरपालिका वडा नम्बर १ मा अवस्थित कुन्छाल गाउँ काठमाडाैं उपत्यकाबाट ३०  किलोमिटरको दुरीमा रहेको छ । काठमाडाैंकाे थानकोट चेकपोस्टबाट चन्द्रागिरि डाँडा, चित्लाङ हुँदै जम्मा ४५ मिनेटको यात्रा तय गर्दै कुन्छाल गाउँ पुग्न सकिन्छ । हेटौँडाबाट त्रिभुवन राजपथ हुँदै ७० किलोमिटरको दुरी तय गरेर पनि कुन्छाल पुग्न सकिन्छ ।  त्यसैगरी धादिङको धुनिबेँसी नगरपालिकाको नौबिसे-खानीखाेलाबाट त्रिभुवन राजपथ हुँदै जान पनि सकिन्छ ।  साना ठुला सबै खालका सवारीसाधनमा कुन्छाल गाउँ पुग्न सकिन्छ ।

दक्षिणकाली–चन्द्रागिरि

चन्द्रागिरि पदयात्रा दक्षिणकाली नजिकै सतिखेलबाट गर्नु उपयुक्त हुन्छ । जहाँबाट हात्तीवन रिसोर्ट हुँदै चन्द्रागिरितर्फ यात्रा अघि बढाउन सकिन्छ । चन्द्रागिरि हाइकिङ ट्रेलमा ढुङ्गा छापिएको बाटो छ । उकालो बाटोको सल्लाघारीमा चल्ने सिरेटोले ज्यानै शीतल बनाउँछ । एक घण्टाको ठाडो उकालोको यात्रापछि चम्पादेवी मन्दिर पुगिन्छ । मन्दिरको दर्शनसँगै तेर्सो बाटोको यात्रा पनि सकिन्छ । त्यसपछि उकालो बाटोको यात्रा सुरु गर्नुपर्छ । जङ्गलै जङ्गलको तेर्सो–उकालो यात्रा केही कष्टकर हुन सक्छ । चन्द्रागिरिबाट माछापुच्छ्रे, अन्नपूर्ण, मनासलु, गणेश, लाङटाङ, दोर्जेलाक्पा लगायत धेरै हिमशृङ्खला छर्लङ्गै देख्न सकिन्छ । यात्राका क्रममा भोक प्यास मेट्न प्रशस्त होटल, क्याफे भेटिन्छन् । लगभग एक घण्टाको उकालोपछि बल्ल २५ सय मिटर अग्लो चन्द्रागिरि पुगिन्छ । जहाँ भालेश्वर मन्दिर छ । फर्किँदा केबुलकार प्रयोग गरेर आनन्द लिन सकिन्छ ।

चित्लाङ–मार्खु

चित्लाङ मकवानपुर जिल्लाको थाहा नगरपालिका वडा नम्बर ९ र १० मा पर्दछ । नेपालको सङ्घीय राजधानी काठमाडौं उपत्यकाको दक्षिण पश्चिममा चन्द्रागिरी डाँडाको काखमा अवस्थित सानो अनि सुन्दर उपत्यका चित्लाङ समुन्द्री सतहबाट एक हजार सात सय मिटरको उचाइमा रहेको छ । चारैतिरबाट हरियाली पहाड जङ्गलले घेरिएको चित्लाङ प्राकृतिक सुन्दरताले भरिपूर्ण छ नै । पहिले चित्लाङको नाम चित्रापुर थियो । चैत्य जाने बाटो भएकाले यसको नाम चैतलोङ रहन गएको थियो । पछि अपभ्रंश भएर चित्लाङ रहन गएको स्थानीयको भनाई छ । चित्लाङको उत्तरतर्फ चन्द्रागिरि डाँडा र दक्षिणतिर महाभारत रेन्ज छ । यो उपत्यका सांस्कृतिक एवम् ऐतिहासिक दृष्टिकोणले पनि त्यत्तिकै महत्त्वपूर्ण छ ।

थानकोटबाट १६ किमि कच्ची बाटो उकालो–उरालो गर्दै पार गरेपछि मात्र चित्लाङ पुग्न सकिन्छ । मकवानपुर जिल्लामा पर्ने यो रमणीय सानो उपत्यकामा विशेष गरी बाख्राका दूधबाट बनेका चिज र ट्राउट माछाको स्वाद चाख्न पाइन्छ । साथै होमस्टेमा गरिने मिठो मुस्कानसहितको आतिथ्यले हरकोहीलाई दोहाेर्याएर त्यहाँ पुग्न लालायित पार्ने गर्छ । त्यस्तै कुलेखानी विद्युत् गृह भएको इन्द्र सरोवरको मनमोहक दृश्यले पनि त्यहाँ पुग्नेको मन लोभ्याउँछ । जहाँ तालमा ढुङ्गा सयर गर्न सकिन्छ । यहाँ पनि प्रशस्त होमस्टे रिसोर्ट र होटल छन् । जहाँ यात्रालाई विश्राम दिन सकिन्छ ।

चाँगुनारायण–नगरकोट

भक्तपुर चाँगुनारायण मन्दिर परिसरबाट तेलकोट हुँदै डाँडाकाँडा चहार्दै नगरकोट चुचुरो पुग्दा चिसो सिरेटोले आनन्दित बनाउँछ । पसिना पुछ्दै हिमशृङ्खला हेर्दा स्वर्गीय आनन्द प्राप्त हुन्छ । नगरकोटमा अत्याधुनिक होटल रिसोर्ट त छँदै छ । स्थानीय स्तरमा खुलेका लज र होमस्टेले पनि उत्कृष्ट सेवा दिन्छन्, जुन तुलनात्मक रूपमा ज्यादै सस्ता छन् । नगरकोटमा भ्युटावरबाट सूर्योदय र सूर्यास्तको मनमोहक दृश्य हेर्न पाइन्छ । काठमाडौंबाट २० किलोमिटर दूरीमा रहेको नगरकोट गर्मीमा पनि शीतल महसुस गर्न सकिन्छ । चाडबाडमा होटल बन्द हुन सक्छ । यात्रामा निस्कँदा रुटको होटल बुक गरेर मात्र जानु मनासिब हुन्छ ।

गोदावरी–फुल्चोकी

२८ सय मिटरको अग्लो फुल्चोकीबाट हिमालका चुचुरादेखि तराईका समथर सुन्दर फाँट देखिन्छ । गोदावरीकुण्डबाट छोटो बाटो चापाखर्क हुँदै फुल्चोकी पुग्न सकिन्छ । नौधाराबाट वैकल्पिक बाटो मोटरबाटो पनि छ । फुल्चोकीको टुप्पोबाट कचौरा आकारको काठमाडौं छर्लङ्गै देखिन्छ । सहरका हरिया फाँट, पहाडमा कपासझैँ बादलका रुवा छरिएको मनमोहक दृश्यावलोकन गर्न सकिन्छ । यहाँ जङ्गल सफारीको क्रममा विभिन्न चरा अवलोकन गर्न पनि पाइन्छ । शिखरमा फुल्चोकी माईको दर्शनपछि फेदीमा गोदावरी कुण्ड, लाम कुण्ड ,गौरी कुण्ड, नौधारा, पञ्चदेवल र सिद्धेश्वर महादेवको मन्दिरमा दर्शन गर्न सकिन्छ ।

लेले–दलचोकी

लगनखेलबाट लेले सरस्वती कुण्डसम्म सार्वजनिक बसमा यात्रा गर्न सकिन्छ । त्यहाँबाट पैदलयात्रा सुरु हुन्छ । नल्लु डाँडाको उकालो–आरोलो र बीचबीचमा खोल्सा तर्दै पाथीभरा देवीको मन्दिर पुग्न सकिन्छ । पाथीभराबाट आधा घण्टामै २८९० मिटरको उचाइमा रहेको दलचोकी पुगिन्छ । तुवाँलो र बादल नलाग्ने विशेषतः शरद ऋतुमा यहाँ पुग्नु बेस हुन्छ । किनकि, मौसम सफा हुँदा यहाँबाट काठमाडौं आसपासका दर्जन बढी हिमालको दृश्य देख्न सकिन्छ ।

धुलिखेल–नमोबुद्ध

धुलिखेलबाट पुरानो नेवार बस्ती, हजार सिँढी पार गरेर शान्ति वन हुँदै नमोबुद्ध पदयात्रा गर्न सकिन्छ । यसको लागि भरपर्दो मोटरबाटोको पनि सुविधा छ । यहाँबाट गौरीशङ्कर, मकालु, चोयु, लाक्पा दोर्जे, लाङटाङलगायत हिमशृङ्खला स्पष्ट देखिन्छन् । यहाँ प्राचीन बस्ती, परम्परागत तिमाल गाउँको अवलोकनसमेत गर्न सकिन्छ । डाँडामा पौराणिक कथाअनुसार बुद्धले बाघलाई शरीर काटेर खुवाउँदै गरेका मूर्ति यत्रतत्र भेटिन्छ । नमोबुद्ध लभडाँडामा टाँगिएका ध्वजाहरूले पाखा नै रंगीन देखिन्छ । पहाडको टुप्पोमा बुद्ध स्तुपा लस्करै बनाइएका छन्  । यहाँ बसेर बिहानै शंखुपाटी चौर, मकैटार एक्लेखेत हुँदै बल्थली घुम्न सकिन्छ ।

पनौती–बल्थली

काठमाडौंको कोटेश्वरबाट बल्थलीको यात्रा तय गर्न सकिन्छ । बल्थलीको हाइकिङ पनौतीबाट सुरु हुन्छ । लस्करै देखिने टायलले छाएका घरहरू, तरेली परेका खेत, कलकल बग्ने खोल्सा, कुलो, पुल पुलेसा अत्यन्तै मनमोहक लाग्छन् । डाँडाबाट टार, खेत, गाउँ र धुलिखेल सहरको लोभलाग्दो दृश्य देखिन्छन् ।

ककनी, नुवाकाेट 

काठमाडौंबाट २७ किलोमिटर उत्तर–पश्चिममा छ— ककनी । नुवाकोट जिल्लामा पर्ने ककनी क्षेत्र प्राकृतिक, सांस्कृतिक, ऐतिहासिक, धार्मिक, पुरातात्त्विक एवं पर्यटकीय दृष्टिकोणले समेत महत्त्वपूर्ण मानिन्छ । ककनीबाट दक्षिणमा देखिने दामन र सिमभन्ज्याङ, पूर्वमा देखिने काठमाडौं उपत्यका र आसपासका मनोरम छटाहरू उत्तरतर्फ देखिने थानसिङ फाँट र गणेश हिमाल मनमोहक मानिन्छन् ।

ककनीमा हुने स्ट्रबेरी, मुला तथा ट्राउट माछापालनले कृषि पर्यटनको सम्भाव्यता पनि बढाएको छ । शिवपुरी जङ्गलको पश्चिमी छेउमा अवस्थित ककनी ऐतिहासिक एवं पुरातात्त्विक हिसाबमा समेत महत्त्वपूर्ण मानिन्छ । वसन्ती दरबार र रुम्बा राजाको दरबार ककनीका ऐतिहासिक स्थल हुन् । वनभोज तथा शैक्षिक भ्रमणका लागि पनि ककनीले उत्तिकै प्रसिद्धि कमाएको छ ।

 सूर्यचाैर-शिवपुरी

प्राकृतिक सुन्दरताले भरिपूर्ण रमणीय ठाउँ सूर्यचौर नुवाकोटको शिवपुरी गाउँपालिका वडा नम्बर ७ मा पर्दछ । शिवपुरी राष्ट्रिय निकुञ्ज परिसरमा पर्ने सूर्य चौर काठमाडौं उपत्यकाबाट करिब २५ किलोमिटरको दूरीमा रहेको छ । समुन्द्री सतहबाट २३ सय मिटरको उचाइमा अवस्थित सूर्यचौर प्रकृतिप्रेमीहरूका लागि प्राकृतिक सुन्दरता अवलोकन गर्न उत्कृष्ट गन्तव्य हो । जहाँबाट उत्तरतर्फ लामबद्ध हिमशृङ्खलाको अवलोकन गर्न सकिन्छ ।  माछापुच्छ्रे, गणेश, लाङटाङ, जुगल  लगायत हिमाललाई आँखै अगाडि देख्न सकिने भएकाले हिमालको दृश्यावलोकन गर्नका लागि पनि उत्कृष्ट गन्तव्य हो सूर्यचौर । सेता हिमशृङ्खला, काला चट्टानी पहाड, हरिया डाँडादेखि नागबेलीझैँ बगिरहेका नदीसम्म सूर्यचौरबाट अवलोकन गर्न सकिन्छ । भनौँ, जहाँबाट प्रकृतिका सबै रङ्गहरू हेर्न पाइन्छ । सुन्दरताका सबै रङ्गहरू नियाल्न पाइन्छ ।

राष्ट्रिय निकुञ्जभित्रको बाटोमा यात्रा गर्नुको आनन्द अर्कै छ । घना जङ्गलबिचको बाटो, चराचुरुङ्गीको चिरबिर, किरा फट्याङ्ग्राको आ-आफ्नै आवाज, झरनाको छङछङ, सबैको सम्मिश्रणबाट बनेको प्राकृतिक सङ्गीतको जादु, आहा १, जसले त्यहाँ पुग्ने जोकोहीलाई अर्कै संसारमा पुर्‍याइदिन्छ ।

नयाँ गन्तव्यः धादिङकाे ब्राेम्दिङ डाँडा 

धादिङको बेनीघाट रोराङ गाउँपालिका–१ मा अवस्थित ब्रोम्दिङ डाँडा अहिले पर्यटकहरूमा परिचित हुन थालेको छ । सन् २०२३ काे नाेभेम्बरमा पहिलो ब्रोम्दिङ पर्यटन महोत्सव सम्पन्न भएसँगै “लुकेको हिरा”को रुपमा रहेको ब्रोम्दिङ डाँडा संसारमाझ आएको छ । आन्तरिक एवम बाह्य पर्यटकहरुका लागि जिज्ञासासहितको रोजाइको गन्तव्य बनेको छ, ब्रोम्दिङ ।

ब्रोम्दिङ किन जाने ?

प्राकृतिक सुन्दरताकाे खानी, शान्त वातावरण 

ब्रोम्दिङ डाँडा महाभारत पर्वत श्रृङ्खलामा पर्दछ । समुन्द्री सतहबाट एक हजार आठसयदेखि दुई हजार एक सय मिटरको उचाइमा रहेको ब्रोम्दिङ डाँडा प्राकृतिक सुन्दरताको अवलोकन गर्नका लागि उत्तम गन्तव्य हो । जहाँबाट उत्तरतर्फ दन्तेलहर जस्तै हिमश्रृङ्खला, हरियाली पहाड, गाउँबस्तीहरूको अवलोकन गर्न सकिन्छ भने दक्षिणतर्फ हेटौँडा, विरगन्जदेखि भारतको रक्सौल बजारसम्म नियाल्न सकिन्छ । दक्षिणतर्फ ब्रोम्दिङभन्दा अग्ला पहाड अन्य छैनन्, जसले गर्दा दक्षिणको तराईको फाँटहरुदेखि उत्तरमा एकसय असी डिग्रीमा हिमश्रृङ्खलाको अवलोकन गर्न सकिन्छ । ब्रोम्दिङ डाँडा आफैँमा सुन्दर र मनोरम त छँदैछ । डाँडाबाट सुर्याेदय र सूूर्यास्तको मनमोहक दृश्यावलोकन गर्न पाइन्छ । दोलखाको शैलुङलाई भुलाउने सुन्दर थुम्काहरू, मकवानपुरको दामन भुलाउने टाकुरा, पोखराको साराङ्कोट भुलाउने आँखै अगाडी हिमश्रृङ्खला र दुवैतर्फ सुन्दर ठूला ठूला लमतन्न परेर बसेका गाउँहरूले ब्रोम्दिङ पुग्ने जोकोहीलाई मोहित बनाउने गर्दछ । ब्रोम्दिङ डाँडामा पुग्ने प्रत्येक पाहुनालाई स्वागत गर्न आतुर हुन्छन् गाउँ र गाउँलेहरू ।

ब्रोम्दिङ सहरबाट अलिक टाढा छ, र शान्त छ । सहरको कोलाहलबाट उम्कनेहरुका लागि उत्कृष्ट गन्तव्य हो, ब्रोम्दिङ । व्यस्त राजमार्ग, सहर बजारबाट टाढा एकान्तमा बसेको ब्रोम्दिङ शान्तिको खोजी गर्नेहरुका लागि स्वर्ग नै हो । स्वच्छ र शान्त वातावरणमा प्रकृतिसँग रमाउनका लागि गज्जबको गन्तव्य हो, ब्रोम्दिङ ।

संस्कृति र जीवनशैली

ब्रोम्दिङ डाँडामा विशुद्ध तामाङ समुदायको बसोबास रहेको छ । सो समुदायको संस्कृति, भाषा, भेषभुषा, रहनसहन र जीवनशैलीको अध्ययन गर्न पाइन्छ । उनीहरूको जीवनशैली र दिनचर्यासँग आफूलाई पनि समाहित गरेर गाउँले जीवन परिवेशको आनन्द लिन सकिन्छ । विनोदप्रिय तामाङ समुदायमा पुगेपछि नाचगान छुट्टाउने कुरै भएन । नयाँ पाहुनाको आगमन भएसँगै मौलिक गीतसंगीत र गानबजानमा रमाउँछन् र पाहुनालाई पनि पुलकित बनाएर पठाउँछन् । मौलिक तामाङ सेलो, घाँसे गीत, काठेभाका लोकदोहोरी बढी रुचाउँछन् ।

संघीय राजधानी काठमाडौं, पर्यटकीय नगरी पोखरा, बागमती प्रदेशको राजधानी हेटौँडा, औद्योगिक नगरी विरगन्ज लगायत सहरबाट तीनदेखि पाँच घण्टामा पुग्न सकिने ब्रोम्दिङले त्यहाँ पुगेपछि सहरलाई चटक्कै भुलाइदिन्छ ।

ब्रोम्दिङका बासिन्दा कृषिमा निर्भर छन् । उनीहरूको दिनचर्या जस्तै घाँस दाउरा, गोठाला, मेलापात लगायत गतिविधिले गाउँले जीवनको झल्को दिन्छ । जसले सहरबाट पुगेका पाहुनाहरुलाई नयाँ जीवनशैली र रहनसहनसँग परिचित हुने अवसर प्रदान गर्दछ । सहरबाट खासै टाढा नभएपनि सहरलाई भसक्कै बिर्साएर पाहुनालाई उन्मत्त बनाउँछ, ब्रोम्दिङ । यो ब्रोम्दिङको मुख्य विशेषता हो ।

अर्ग्यानिक खानपानको स्वाद

सहरबाट थोरै टाढा बसेको र बजारको हावाले खासै नछोइसकेको ब्रोम्दिङ डाँडाको अर्काे विशेषता भनेको अग्र्यानिक खानापानको स्वाद हो । पर्यटन भन्ने वित्तिकै खानपानले निकै महत्व राख्दछ । कुनै ठाउँमा घुम्न जाने भनेपछि पहिले नै सोधिहाल्ने गर्छन, त्यहाँ के खाना पाइन्छ ?

धान नफल्ने भएकाले मकै, कोदो, फापरको ढिँडो, कोदो र फापरको रोटी ब्रोम्दिङको मुख्य खाना हो । सिजनअनुसार मस्याङ, विभिन्न प्रजातिका सिमी, राजमा, आलु, मुला, काउली, बन्दागोभी, विभिन्न सागसब्जी लगायतका तरकारीहरू उत्पादन हुन्छ । लसुन, प्याज, अदुवा, धनियाँ, बेसार, खुर्सानी, जिम्मु लगायत मसलाजन्य उत्पादनहरु हुन्छ । त्यसैगरी पेय पदार्थमा मकै र कोदोको शुद्ध लोकल रक्सी, निगार(जाँडको झोल), जाँड(छ्याङ), तोङ्बा आदि पाइन्छ ।

मासुजन्य पदार्थमा शुद्ध लोकल कुखुराको मासु, खसी, बोका, राँगाको सुुकुटी पाइन्छ । ब्रोम्दिङ डाँडामा पुग्ने पाहुनाहरु लोकल रक्सी(आइराक), लोकल कुखुराको मासु र ढिँडोसँग बढी मोहित हुने गरेका छन् ।

घरबास(होमस्टे)को प्रवन्ध हुँदै

आफ्नो गाउँठाँउ, डाँडा, पाखापखेरा पाहुनाहरूको रोजाइमा पर्न थालेपछि स्थानीय समुदायले घरबासको प्रवन्ध गर्न थालेका छन् । ब्रोम्दिङ डाँडामा सामुदायिक होमस्टे निर्माणकार्य अघि बढेको छ । निकट भविष्यमै ब्रोम्दिङ डाँडामा घरबासको तयारी हुने स्थानीयले बताएका छन् । होमस्टेको औपचारिक घोषणा नभइसकेपनि अहिले ब्रोम्दिङमा पुग्ने पाहुनालाई राम्रै गाँसबासको व्यवस्था छ । बाहिरबाट आउने पाहुनाहरूलाई खाने, रम्ने र बस्ने सुविधा दिइरहेका छन् । ब्रोम्दिङमा आउने पाहुनाहरूले गाँसबासको चिन्ता लिनुनपर्ने स्थानीय बाबुलाल तामाङले बताए । वडा सदस्य समेत रहेका उनले भने, “हामीले घरबासको निर्माण थालेका छौँ, निकट भविष्यमै घोषणा हुनेछ । तर, अहिले पनि यहाँ आउने पाहुनाहरूले गाँसबासको चिन्ता लिनुपर्दैन, हामी व्यवस्था गर्छौँ र गरिरहेका छौँ ।”

त्यसैगरी ब्रोम्दिङ गाउँका स्थानीय चन्द्रमान तामाङले ब्रोम्दिङ डाँडामा पुग्ने पाहुनालाई गाँसबासको व्यवस्था गर्दै आएका छन् । गाउँमा पाहुना आउन थालेपछि आफूहरु निकै उत्साहित भएको तर पाहुनालाई कसरी सेवासुविधा दिने भन्ने विषयमा अलमल भइरहेका बेला सामुदायिक होमस्टेको अवधारणा अघि बढेपछि खुशी लागेको चन्द्रमान बताउँछन् । उनले अहिले आफ्नो घरलाई २० जनासम्म पाहुनालाई गाँसबास दिनसक्नेगरी घरबासको रुपमा रुपान्तरण गरेका छन् ।

ब्रोम्दिङ पुग्दा छुटाउन नहुने सुन्दर गाउँ, जरुङ

ब्रोम्दिङ पुग्दा छुटटाउनै नहुने अर्काे गन्तव्य हो सुन्दर जरुङ गाउँ । बेनीघाट रोराङ गाउँपालिका–१ को सबैभन्दा ठूलो र सुन्दर गाउँ हो जरुङ । जरुङ गाउँमा पनि विशुद्ध तामाङ समुदायको बसोबास रहेको छ । ब्रोम्दिङ डाँडा र जरुङ गाउँको बीचमा हावापानी, खानपान, जीवनशैली र रहनसहनमा निकै भिन्नता छ । एकसय बीस भन्दा बढी घरधुरी रहेको जरुङ गाउँ समुन्द्री सतहबाट बाह्रसय देखि तेह्रसय पचास मिटरको उचाइमा फैलिएको छ । न्यानो शमशितोष्ण हावापानी पाइने हुनाले जरुङ गाउँमा बेँसीमा फल्ने सुन्तला, अम्बा, केरा लगायत लेक र बेँसीमा फल्ने थुप्रै प्रकारका फलफूल तथा तरकारीहरू पाइन्छ । जरुङ गाउँमा पनि घरबास(होमस्टे)को व्यवस्था गर्ने तयारी थालिएको छ । ब्रोम्दिङ डाँडा पुग्ने पाहुनाहरू जरुङ गाउँमा पनि पुग्न थालेपछि स्थानीय होमस्टेको व्यवस्था गर्न लागेका छन् । स्थानीय श्री जरुङ सिम्टार आधारभूत विद्यालयका प्रधानाध्यापक समेत रहेको शिक्षक वीर बहादुर तामाङले आफ्नो घरलाई होमस्टे बनाउन लागेको बताएका छन् । होमस्टेको लागि दुई वटा घर तयार रहेको र सजावटको काम भइरहेको उनले बताएका छन् ।

ब्रोम्दिङ पुग्दा छुटाउन नहुने गन्तव्यहरू

धादिङको बेनीघाट रोराङ गाउँपालिका वडा नम्बर १ मा अवस्थित छ, ब्रोम्दिङ । ब्रोम्दिङ डाँडा मात्रै नभएर सिङ्गो वडा नै पर्यटकीय महत्त्वले भरिएको वडाध्यक्ष जीवन सिं तामाङ बताउँछन् । “ब्रोम्दिङ डाँडा मात्रै होइन, सिङ्गो वडा नै पर्यटकीय गन्तव्य हो । ब्रोम्दिङमा आउनुुहुने पाहुनाहरूले ब्रोम्दिङ मात्रै घुमेर फर्किनुभयो भने पक्कै पछुताउनुपर्ने छ । वडामा जरुङ, सिम्टार, लवाङ, सुन्दरनागी, थमभन्ज्याङ जस्ता सुन्दर गाउँहरू त छँदैछन्, ती गाउँहरू आ–आफ्ना विशेषताहरू छन् । जस्तो कि हिमालयको श्रृङ्खला हेर्न ब्रोम्दिङभन्दा थमभन्ज्याङ राम्रो छ । वडामा खैलिङ्गेश्वरी, ऋषेश्वर महादेव, भूमिथान, पचलीभैरव, लगायत धार्मिक पर्यटकीय स्थलहरू पनि छन्,” उनले भने,“यति मात्रै होइन, यस वडामा थुप्रै झरनाहरु छन्, गुफाहरु छन्, खोलाहरु छन् । खोलामा असला माछा पाइन्छ । पाहुनाहरु फिसिङमा पनि रमाउन सक्छन् । त्यसैले म पाहुनाहरुलाई फेरी पनि भन्न चाहन्छु, ब्रोम्दिङ मात्रै घुमेर नफर्किनुहोला ।”

ब्रोम्दिङ पुग्नेले नछुटाउनुहोला डाँफे मुनाल पार्क

ब्रोम्दिङ डाँडा धादिङको बेनीघाट रोराङ गाउँपालिका, मकवानपुरको कैलाश गाउँपालिका र राक्सिराङ गाउँपालिकाको सङ्गमस्थल हो । ब्रोम्दिङ पुग्दा छुटाउन नहुने र प्रायः पाहुनाले नछुटाउने गन्तव्य हो डाँफे मुनाल पार्क । मकवानपुरको कैलाश गाउँपालिकाले ब्रोम्दिङ डाँडा रेन्जमा दुई जिल्लाको सिमा क्षेत्रमा निर्माण गरेको डाँफेमुनाल पार्क पर्यटकीय आकर्षण हो । पार्कसँगै रहेको ऐतिहासिक विष्णुकुण्डमा गुरु रिम्पोछेको मुर्ति पनि स्थापना गरिएको छ । त्यसैगरी पार्क नजिकै पिङ स्थापना गरिएको छ । पार्क परिसरमा सतीको चिहान समेत रहेको छ । सतीघाट सती प्रथाको अध्ययनका लागि खोजको विषय बनेको छ ।

कसरी पुग्ने ब्रोम्दिङ ?

सबैभन्दा पहिला त ब्रोम्दिङ पुग्न गाह्रो छैन । तपाईँ कुन ठाउँमा हुनुहुन्छ भन्ने कुराले बढी अर्थ राख्छ । काठमाडौं, पोखरा, भरतपुर, हेटौँडा, विरगञ्ज लगायत नेपाल ठूला पर्यटकीय एवम् औद्योगिक सहरहरूबाट तीनदेखि पाँच घण्टाको यात्रामा पुग्न सकिन्छ ब्रोम्दिङ । काठमाडौंबाट पुथ्वी राजमार्ग हुँदै धादिङको गजुरी, मलेखु, आदमघाट लगायत बजारबाट प्रवेश गरेर पुग्न सकिन्छ । काठमाडौंबाट गजुरी बजारसम्म ६३ किलोमिटर रहेको छ । गजुरीको चालिसेदेखि २६ किलोमिटरको दुरी (अफरोड) करिब डेढ घण्टामा पार गरेर ब्रोम्दिङ डाँडा पुग्न सकिन्छ । त्यसैगरी चर्चित माछा बजार मलेखुबाट मलेखु खोलाको तिरैतिर २९ किलोमिटर पार गरेर पनि ब्रोम्दिङ पुग्न सकिन्छ । आदमघाट बजारबाट प्रवेश गरेर पनि ब्रोम्दिङ पुग्न सकिन्छ । तर, पृथ्वी राजमार्गबाट प्रवेश गर्दा सबैभन्दा छोटो र सहज बाटोको लागि चाहिँ गजुरीको चालिसेबाट प्रवेश गर्दा राम्रो हुन्छ ।

काठमाडौंको कलंकीदेखि वडाको सबैभन्दा ठुलो गाउँ जरुङसम्म नियमित बस सञ्चालन हुन्छ । बसको यात्रा गरेर पनि पुग्न सकिन्छ । तर, बसको यात्रा गर्दा अलि बढी समय लाग्छ । जरुङ गाउँ देखि ४० मिनेट उकालो लागेपछि ब्रोम्दिङ पुग्न सकिन्छ ।

चन्द्रागिरी चित्लाङ हुँदै पुग्न सकिन्छ, ब्रोम्दिङ

काठमाडौंबाट चन्द्रागिरी, चित्लाङ, टिस्टुङ पालुङ, शिखरकोट, डाँडेबास हुँदै ब्रोम्दिङ डाँडा पुग्न सकिन्छ । काठमाडौंबाट ब्रोम्दिङ पुुग्नका लागि सबैभन्दा रमाइलो मार्ग हो यो । करिब ९० किलोमिटर चार–पाँच घण्टामा पार गरेर यस मार्ग हुँदै ब्रोम्दिङ पुग्न सकिन्छ । काठमाडौंको थानकोट चेकपोष्टबाट चन्द्रागिरी डाँडातर्फ प्रवेश गरेर करिब दुई घण्टामा थाहा नगरपालिका र कैलाश गाउँपालिकाको सिमाना रहेको सुन्दर डाँडेबास बजार पुग्न सकिन्छ । चन्द्रागिरी, चित्लाङ, टिस्टुङ, पालुङ आफैँमा चर्चित पर्यटकीय गन्तव्यहरु हुन् । टिस्टुङ उपत्यकाको बज्रयोगिनीमा रहेको कुन्छाल गाउँ अर्काे पर्यटकीय पर्यटकीय गन्तव्य हो । नेपालको पहिलो राजवंशी गोपालीहरुको सन्ततीहरुको बसोबास रहेको कुन्छाल गाउँले त्यस मार्गमा यात्रा गर्ने जोकोहीलाई मोहित पार्ने गर्छ । यस मार्गबाट ब्रोम्दिङको यात्रा गर्दा थुप्रै गन्तव्यहरूको अवलोकन गर्न सकिन्छ । डाँडेबाससम्म कालोपत्रे भएको छ ।

डाँडेबासदेखि करिब दुई घण्टा (३५ किलोमिटर) अफरोड यात्रा गरेपछि ब्रोम्दिङ पुगिन्छ । महाभारत पर्वत श्रृङ्खलाको डाँडैडाँडाको यात्रा, प्राकृतिक सुन्दरता, उत्तरतर्फ लामबद्ध दन्तेलहर जस्तै हिमश्रृङ्खला, तँछाडमछाड गर्दै उभिरहेका पहाडहरु, हरियाली वनजङ्गल, चराचुरुङ्गीहरुको आवाज, वन्तयजन्तुहरुसँग साक्षात्कार गर्दै यात्रा गर्दा रोमाञ्चकता बाहेक अरु भेटिँदैन । प्रकृतिसँग रमाउन, प्रकृतिका रङ्गहरुमा रङ्गिदै आफूलाई भुलाउन यो मार्ग उत्तम मार्ग हो ।

हेटौँडाबाट पनि साढे दुई देखि तीन घण्टामा पुग्न सकिन्छ ब्रोम्दिङ

बागमती प्रदेशको राजधानी हेटौँडाबाट मनहरी, राक्सिराङ हुँदै करिब (४२ किलोमिटर) तीन घण्टाको यात्रा गरेर ब्रोम्दिङ डाँडा पुग्न सकिन्छ । हेटौँडाबाट भिमफेदी, कैलाश गाउँपालिका हुँदै यात्रा गर्न पनि सकिन्छ ।

पोखराबाट पृथ्वी राजमार्ग हँुदै (१३० किलोमिटर) धादिङको गजुरी बजार पुगेर ब्रोम्दिङ डाँडातर्फ प्रवेश गर्न सकिन्छ ।

कस्ता सवारीसाधनमा पुग्न सकिन्छ ब्रोम्दिङ ?

जुनसुकै मार्गबाट यात्रा गरेपनि ब्रोम्दिङ पुग्नको लागि अफरोड यात्रा गर्नुपर्ने हुन्छ । चार पाङ्ग्रे साना सवारीसाधन (ट्याक्सी, कार) मा गाह्रो पर्छ । मझौला खालका ग्रामिण क्षेत्रमा चल्ने बस, अन्य चारपाङ्ग्रे तथा सबै खालका दुई पाङ्ग्रे सवारी साधन लिएर ब्रोम्दिङ पुग्न सकिन्छ ।